بچه ها از چه چيزهايی می ترسند؟

  بچه ها از چه چيزهايی می ترسند؟

فرض كنيد بچه يك ساله شما دور زمين بازي با خوشحالي مي چرخد كه ناگهان با چشمي اشكبار رو به سوي شما مي آورد. گويا سگي به او نزديك شده و وي را ترسانده است. دوره رفتار ترسناك در ميان كودكان اين روزگار عموميت دارد. دليلش چيست؟ با وجودي كه كودكان نوپا خود راه رفتن، حرف زدن و رسيدن به خواسته ها را فرا مي گيرند، ولي پيوسته به آنان گوشزد مي شود كه چقدر كوچك و آسيب پذيرند. يك دكتر روان شناس كودك مي گويد: " شاخص هاي فراوان دومين سال، حس شور و شوق و قدرت را به كودكان مي بخشد، اما رها ساختن كودك يا تنها ماندن او هشدار واقعي است. كودك با خود مي گويد: اگر بيفتم، دردم مي گيرد يا چنانچه مامان تركم كند، شايد در امان نمانم." وي مي افزايد:" اما تمامي اين اخبار ناخوشايند نيستند. مثلاً ترس از غريبه ها ، جانوران، صداهاي بلند يا محيط هاي جديد، جنبه پيشگيرانه دارد. نگراني كودك، او را از خطر كردن غير ضروري باز مي دارد." بايد به خاطر داشت كه اين دلهره هاي معمولي، نشانه ي آنند كه وي از لحاظ رشد شناختي، گامي به جلو نهاده و تفاوت بين موارد مشخص و جديد را تشخيص مي دهد.

شنـــاخت مـــن و شمـــا

در چنين سني است كه " حس خود بودن" يا درك اين مورد كه او آدمي متمايز و بي نياز از ديگران است در وي هويدا مي گردد. اگر فرزند يك ساله شما با ديدن چهره اي ناشناس مي گريد و زماني كه از اتاق بيرون مي آييد، اشك در چشمانش حلقه مي زند، نشانه دلبستگي بيش از حدش به شماست. به گفته روان پزشكان كودك:" دلهره جدايي" بزرگترين ترس نوپايان است كه بيشتر اوقات، شالوده ساير نگراني هاي مربوط به افراد و جاهاي جديد را تشكيل مي دهد. اين گونه دل نگراني در دو سال اول زندگي كودك، گذراست و در مورد برخي كودكان حتي بيشترهم طول مي كشد. هرچند تا 18 ماهگي اكثر بچه هاي نوپا بر ترس هاي ناشي ازجدايي، بهتر چيره مي گردند. علاوه براين، ممكن است فرزندتان دريابد ولو اين كه گهگاه از او دور مي شويد ( مثلاً موقعي كه به مهد كودك تحويلش مي دهيد ) بي شك براي بردنش برمي گرديد. اگر مايليد به كودكتان ياري  كنيد كه از اين وضع رهايي يابد، دلسوزي نشان دهيد. با اين كه براي كودك، جدايي از شما دردآور است، ولي اميدواري و خوش بيني دراين حالت اهميت دارد. بهتر است به او بگوييد: مي دانم كه با همبازي ات به تو خوش مي گذرد و مجدداً به او قوت قلب بدهيد كه به زودي برمي گرديد.

هـــــــــــراس هاي شبانگاهـــــــــــي

بيم از جدايي نيز خواب كودك را برهم ميزند. بيشتر بچه ها، شبها وحشت ميكنند. امكان دارد كودكتان از خوابيدن به اين خاطر سرباز زند كه نخواهد از بيداري و تمام چيزهايي كه به وي اطمينان خاطر ميبخشد، همچون اسباب بازيها، حيوانات دست آموز و يا بابا و مامانش دست بكشد. برخي اعمال آرامش بخش مانند شستشو با آب گرم و يا مهربانانه روي پا نشاندن و قصه گفتن باعث ميشود كه كودك پيش از رفتن به بستر، اطمينان خاطر ( دوباره) زيادي بيابد. در واقع آگاهي از رخداد بعدي، براي او تسكين دهنده است. چنانچه كودك يك ساله شما نيمه شب بيدار شود و به دنبالتان بگردد، بهتر آن است كه خود را به اتاقش برسانيد و به او قوت قلب بدهيد. دقايقي چند آرامش كنيد، ليكن او را از بستر خارج نكنيد. بااين كه تخيل كودكتان، احتمالاً سبب مي شود كه اتاق تاريك، ترسناك جلوه نمايد، لازم است او اين اعتماد به نفس را پيدا كند كه به كمك پشتيباني اندكتان مي تواند يك تنه بربيم و هراسش فايق آيد. چنانچه شبانگاه صدايش را مي شنويد كه با خودش حرف مي زند، شايد خويشتن را آرام مي كند تا بخوابد. مبادا با نگاه زير چشمي و دزدانه به سراغش برويد.

با تـــــــرس مقابلــــــــــــه كنيد

خلق و خوي كودك، نشانگر انواع بيم و هراس هايي است كه به آنها مبتلا ميشود. ممكن است پيوسته به سر و صدا حساسيت داشته باشد، مثلاً  رعد و برق او را بترساند. گاهي تجربه اي ناخوشايند، آغازگر هراسي ناگهاني است. مادري مي گفت : " دخترم از حمام مي ترسيد . نمي دانستم چرا. " شبي او را در وان گذاشتيم، جيغ مي كشيد و در اين حال خودش را به من و پدرش چسبانده بود و سعي مي كرد بدنش با آب تماس نداشته باشد. چند شب قبل از آن، شير آب وان را تصادفاً باز كردم، صداي بلندي برخاست كه بچه زَهره ترك شد. تا چند ماه تنها راه شستشوي وي بردنش زير دوش آب بود." كــــودكان خاطرات خوشي دارند كه احتمالاً بيانگر علت رويارويي آنان با انبوهي از هراس هاي اين سن و سال است. كودكي كه در عين معاينه به وي آمپول تزريق مي شود، امكان دارد بعدها از مطب پزشك بترسد." شما مي توانيد از همين توانايي استفاده كنيد تا كودكتان بر هراس هايش چيره گردد. پاره اي از تداعي هاي مثبت را جايگزين ادراكات منفي كنيد. به طور مثال، بعد از تزريق آمپـــــــول، عكس برگرداني به او بدهيد يا او را به پارك ببريد.

هرچند وقتي كه كودكتان ترسان است، بايد پشتيباني اش كنيد، ولي هدف نهايي تان بايد اين باشد كه ياريش كنيد تا در موقعيت هاي جديد تواناتر شود.

شيــــــــــــوه هاي آرامــــــــش جويــــــي

۱- اعتــــدال را رعــــايت كنيد.

همچنان كه كودكتان را در آغوش گرفته ايد، دوستان و بستگان ناآشنا را واداريد كه با او "بگو و بخند"  كنند.

۲- بنگـــريد و بياموزيـــد.

مثلاً ترس بچه از اصلاح سر، با ديدن بچه هاي بزرگتر كه آرام در صندلي آرايشگر مي نشينند و دست آخر جايزه اي هم مي گيرند، از بين مي رود.

۳- راستگــــــــــــــــو  باشيد.

نگوييد كه آمپول درد نمي آورد، چرا كه درست نيست. درعوض به وي اطمينان بدهيد كه اين درد، موقتي است و به زودي حالش بهتر مي شود. به اين ترتيب پيام مي دهيد كه او مي تواند با عوامل نگراني زا به مقابله برخيزد.

۴- دست به آزمايشـــــــــــــي بزنيد.

شيئي آرام بخش همچون عروسك يا پتوي دلخواه، مي تواند در لحظات تنش زا، خاطر كودك را جمع كند.

۵- بگـــذاريد بچه خـــــــــوش باشد.

منظور كودكان از بازي اين است كه براوضاع ترسناك غلبه كنند. وسايل پزشكي به فرزندتان كمك مي كند تا بداند موقع معاينه، چه چيزهايي را خواهد ديد.

آخــــــــــــرين نكتــــــه

اينكه، اسباب بازي به شكل حيوان ( سگ ، گربه و ... ) باعث مي شود كه كودك زياد از اين حيوانات نترسد.

 تبيان